Afetler her zaman her yerde olabilir ve afetlere müdahale etmekle yükümlü kişiler (ki bu kişilerde afetzede olabilirler) afet sonrası ihtiyaçlarımızı çok kısa bir sürede karşılayamayabilirler. Zarar azaltma mantığı ile yaşam biçimimizi afetlere duyarlı şekilde gözden geçirmeli, çevremizi bu gözle algılamalı, güvenli yaşam bilinci / farkındalığı ve afet öncesi hazırlıklı olma eğilimi ile afetlere direncimizi arttırmalıyız. Kendimize ait “afet sonrası ilk 72 saat için” bir aile afet ve acil durum planı yapmamız gerekir. Planımızda evimizin güvenli yerleri, afet ve acil durum çantamızın düzenlenmesi ve evi tahliye planımız yer almalıdır. Unutmayın ; "Depremler önlenemez, ancak depremlerin afetlere dönüşmesi önlenebilir."

Risk Değerlendirmesi

Aile toplantısı yapın. Bu toplantıda her odada yapısal açıdan en güvenli ve riskli yerleri belirleyin. Evinizin krokisini çizerek risklere göre evdeki ve binadaki alternatif çıkış yollarını belirleyin. Ayrıca evdeki olası yapısal olmayan tehlikeleri belirleyin (Pencereler, üzerinize düşebilecek büyük ve ağır eşyalar, yangına neden olabilecek soba, fırın gibi nesneler, dolaplar vs).

Planlama

Bölge ve başkent dışında bağlantı kuracağınız kişileri ve telefon numaralarını belirleyin. Evin içinde ve dışında tekrar buluşma yerleri belirleyin. İçinde yiyecek, su, ilk yardım malzemeleri, fener, düdük bulunan acil durum çantası hazırlayın. Önemli evraklarınızın kopyalarını hazırlayın, bir nüshasını bölge dışı bağlantınıza ulaştırın bir nüshasını da acil durum çantasına koyun. Acil durum telefonlarını öğrenin. Evinize ışıldak, yangın tüpü ve duman detektörü alın. Acil durumlar için “haberdar olma ve barınma” konularında belediyeden bilgi edinin. Mahalle ölçeğinde tahliye konusunu sorun, öğrenin. Afet anında komşularınızla yardımlaşma üzerine konuşun. Afet sonrası ilk 72 saat için su, tuvalet, gıda, temizlik ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik planlar yapın. Yataklarınızın yanına su, düdük, fener ve ayakkabı koyun.

Risklerin Azaltılması

*Yapısal Riskler : Binanızın güncel deprem yönetmeliğine göre tasarlanarak inşa edilip edilmediğini öğrenin. Değil ise yetkili bir mühendis tarafından incelenmesini sağlayıp gereken güçlendirmeleri yaptırın. Binanın taşıyıcı sisteminin dayanımını azaltacak şekilde kolon ve kirişlere zarar vermeyin. Sonradan izinsiz balkon ve kat inşa etmeyin. Binayı nemden koruyun ve bakımlarını zamanında yaptırın.

*Yapısal Olmayan Riskler : Evdeki dar çıkış yollarında deprem sırasında düşerek sizin çıkışınızı engelleyecek nesneler var ise bunları çıkış yollarından kaldırın yada sarsıntı esnasında düşüp kayarak hayati tehlike yaratabilecek büyük ağır mobilyalar, beyaz eşyalar, elektronik eşyalar, tüp gazlar, aydınlatma eşyaları ve diğer nesneleri duvarlara, kirişlere, kolonlara veya döşemeye uygun şekilde sabitleyin. Deprem sırasında hızla açılıp yaralanmalara neden olabileceklerinden dolayı veya içindeki nesnelerin sarsıntıda fırlayıp, düşmelerini önlemek için: mutfak dolaplarının kapaklarına güvenlik mandalları taktırın, ağır ve büyük eşyaları alt raflara yerleştirin, televizyonumuzu, bilgisayarımızı ve diğer elektronik eşyaları uygun şekilde sabitleyin, resim, tablo vb nesneleri duvara asarken çengel vidalar kullanı ve yataklardan, koltuklardan, sandalyelerden uzak bir yere koyun. Bir yangın söndürücü bulundurun ve bakımını yaptırın. Tehlikeli maddelerin, sarsıntı esnasında devrilip dökülmelerini önlemek için bunları sınırlı miktarda bulundurup, kapalı olarak, kilitli dolaplarda izole edin ve birbirlerinden ayırın. Sadece ihtiyacınız kadar bulundurun. Sarsıntı esnasında kırılabilecek pencerelerden korunmak için camların önüne kalın perdeler asıp camları koruyucu film tabakası ile kapatın.

Deprem Anında

Asansör ve balkondan uzak durun. Binadan çıkmaya çalışmayın, önceden planladığınız yere sığının. Çök -Kapan - Tutun pozisyonunu alın. Kibrit, çakmak vb. şeyleri kullanmayın.

Deprem Sonrası

Kendinizin ve ailenizin yaralanıp yaralanmadığını kontrol edin. Ayakkabılarınızı giyin. Gaz, su ve elektriği kesin. Kibrit, çakmak vb. şeyleri kullanmayın. Küçük çaplı yangın var ise söndürün. Daha önce planladığınız şekilde evi terk edin. Artçı sarsıntıları düşünerek eve dönmeyin.
Enkaz altında kaldı iseniz; paniklemeyin, enerjinizi tasarruflu kullanın, hayatınızı tehlikeye atacak riskli hareketler yapmayın. Zaman zaman sesinizi duyurabilmek için bağırın, etrafınızdaki boru-kalorifer gibi nesnelere vurun.

Müdahale Kapasitesi ve Becerileri Arttırma

Yasadığınız yerde, afet sonrasında kendi kendinize yardım edebilmek için organize olurken kullanabileceğiniz olay kumanda sistemi ya da standart acil durum yönetim sistemi ilkelerini öğrenmeye çalışın. Yangın söndürücünün nasıl kullanılacağını öğrenin. Elektrik şartelleri, su ve doğal gaz vanalarının yerlerini ve nasıl kapatılacaklarını öğrenin. Sadece küçük ölçekli yangınlara müdahale edin. İlk yardım, hafif arama-kurtarma, yangınla mücadele, telsiz kullanımı ve enkaz altında hayatı idame ettirme üzerine kişisel beceriler kazanmaya çalışın.